ارتودنسی دندان چیست؟ چه انواعی دارد و چگونه انجام می شود؟

داشتن دندان هایی مرتب و زیبا، آرزوی بسیاری از افراد است. ارتودنسی به عنوان یک تخصص دندانپزشکی، به رفع ناهنجاری های دندانی و فکی می پردازد و با جابجا کردن دندان ها در موقعیت ایده آل، لبخندی دلنشین و ظاهری آراسته را برای شما به ارمغان می آورد. در این مقاله از کرج اورتو قصد داریم به طور جامع به بررسی ارتودنسی دندان بپردازیم. در اینجا به سوالاتی نظیر “ارتودنسی چیست؟”، “چه انواعی دارد؟” و “چگونه انجام می شود؟” پاسخ خواهیم داد.

با مطالعه این مقاله، اطلاعات کاملی در مورد این تخصص دندانپزشکی به دست خواهید آورد و می توانید در صورت نیاز با آگاهی کامل، برای انجام ارتودنسی اقدام کنید. با مطالعه این مقاله، دیدگاهی روشن و جامع در مورد ارتودنسی دندان به دست خواهید آورد و می توانید با اطمینان خاطر برای داشتن لبخندی زیبا و سالم، قدم بردارید.

جدول دسترسی به عناوین مهم این مطلب

• ارتودنسی دندان چیست؟
• هزینه ارتودنسی چقدر است؟
• انواع ارتودنسی دندان چیست؟
• بهترین سن برای ارتودنسی چیست؟
• ارتودنسی دندان چقدر طول می کشد؟
• متخصص ارتودنسی کیست؟
• مزایای روش ارتودنسی دندان
• مشکلاتی که با ارتودنسی دندان برطرف می‌شود
• مشکلات عمده ترتيب دندان‌ها
• زمان شروع ارتودنسی دندان
• ارتودنسی در بزرگسالی
• ارتودنسی در زمان بارداری
• انواع روش‌های ارتودنسی دندان
• تشخیص روش ارتودنسی دندان
• طول دوره درمان
• ابزارهای ارتودنسی
• مسافرت در هنگام درمان ارتودنسی
• هزینه ارتودنسی

ارتودنسی دندان چیست؟

ارتودنسی شاخه ای از تخصص دندانپزشکی است که به تشخیص، پیشگیری و درمان ناهنجاری های دندانی و فکی می پردازد. این ناهنجاری ها می توانند شامل مواردی مانند شلوغی دندان ها، فواصل نامناسب بین دندان ها، جلو آمدگی یا عقب ماندگی فک، عدم تناسب بین اندازه دندان ها و فک و … باشند.

هدف ارتودنسی، مرتب کردن دندان ها و قرار دادن آنها در موقعیتی ایده آل است که علاوه بر زیبایی ظاهری، به بهبود عملکرد دهان و دندان نیز کمک می کند. با انجام ارتودنسی، جویدن غذا به طور صحیح، صحبت کردن واضح و تمیز کردن دندان ها آسان تر می شود و از بروز مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان، بیماری لثه و ساییدگی دندان ها جلوگیری خواهد شد.

هزینه ارتودنسی چقدر است؟

هزینه ارتودنسی به عوامل مختلفی مانند نوع ارتودنسی، تخصص و تجربه متخصص، موقعیت جغرافیایی و … بستگی دارد. به طور کلی، ارتودنسی ثابت فلزی ارزان ترین نوع ارتودنسی است و ارتودنسی نامرئی به دلیل ظاهری نامحسوس و استفاده از تکنولوژی پیشرفته تر، گران ترین نوع آن محسوب می شود.

در ادامه، جدولی از قیمت تقریبی انواع ارتودنسی در ایران ارائه شده است:

عوامل موثر بر هزینه ارتودنسی

باید در نظر گرفت که هزینه ارتودنسی شامل هزینه های جانبی مانند ویزیت، عکس برداری، قالب گیری و … نیز می شود. اما مواردی که باید در نظر گرفت عبارتند از:

• نوع ارتودنسی: همانطور که در جدول بالا مشاهده کردید، نوع ارتودنسی، تاثیر زیادی بر قیمت آن دارد. ارتودنسی ثابت فلزی به دلیل سادگی و مواد اولیه ارزان تر، ارزان ترین نوع ارتودنسی است. در مقابل، ارتودنسی نامرئی به دلیل استفاده از تکنولوژی پیشرفته تر و مواد اولیه مرغوب تر، گران تر است.
• شدت ناهنجاری: هر چه ناهنجاری دندانی و فکی پیچیده تر باشد، به تخصص و تجربه بیشتری برای درمان آن نیاز است و در نتیجه، هزینه ارتودنسی نیز افزایش می یابد.
• تخصص و تجربه متخصص: متخصصان ارتودنسی با تجربه و معروف تر، معمولاً هزینه بیشتری برای خدمات خود دریافت می کنند.
• موقعیت جغرافیایی: هزینه ارتودنسی در کلان شهرها و مناطق پرقیمت، معمولاً بیشتر از شهرهای کوچک و مناطق کم برخوردار است.

 انواع ارتودنسی دندان چیست؟

ارتودنسی یکی از عرصه های کاربرد تکنولوژی های پیشرفته به شمار می آید که توانسته است راهکارهای جامع و متعددی برای درمان ناهنجاری های دهان و دندان و مشکلات زیبایی ارائه کند.

هنگامی که یک عارضه دهان و دندان یا زیبایی در یک بیمار تشخیص داده شد، روش های ارتودنسی متعددی برای درمان آن وجود دارد. هزینه بسته به میزان مشکل و نوع نیز متفاوت است. در ادامه مروری بر بعضی از رایج ترین روش  ها خواهیم داشت:

ارتودنسی با بریس های ثابت

در این روش یک پایه فلزی یا سرامیکی به هر یک از دندان ها متصل می شود و سپس یک سیم دندانی از هر یک از این پایه ها عبور داده می شود. متخصص ارتودنسی می تواند با تنظیم وضعیت این سیم در فواصل زمانی منظم، دندان هایی که مشکل دارند را به تدریج به حالت مرتب و صاف در بیاورد. هنگامی که نتایج مورد نظر با استفاده از مزايای ارتودنسی ثابت به دست آمد، بریس های ثابت به طور کامل برداشته می شوند. قیمت ارتودنسی ثابت نیز مانند دیگر روش های ارتودنسی به پیچیدگی مشکل، نوع وسایل مورد استفاده و مدت زمان درمان بستگی دارد. همچنین قیمت ارتودنسی ثابت از  منطقه به منطقه دیگر نیز متفاوت است.

ارتودنسی متحرک

انواع زیادی از آلات و لوازم متحرک وجود دارد که به طور رایج در ارتودنسی مورد استفاده قرار می گیرد و از آن جمله می توان به بریس متحرک دندان ، هدگیرهایی که مشکل انحراف فک را تصحیح می کنند، ریتینرهای هاولی که برای اصلاح وضعیت دندان ها و حتی شکل استخوان فک استفاده می شوند و ماسک های صورت که برای برطرف کردن مشکل جلو بودن فک پایین به کار می روند، اشاره کرد. قیمت ارتودنسی متحرک برای هر بیمار متفاوت با دیگری است، چون تعرفه درمان روش های مختلف یکسان نیست.

ارتودنسی نامرئی

 ارتودنسی نامرئی یک روش ارتودنسی جدیدتر است که لوازم آن قابل برداشته شدن هستند و حالت کاملاً شفاف و نامرئی دارند. ارتودنسی دندان نامرئی هیچ گونه اختلالی در غذا خوردن ایجاد نمی کند، زیرا به راحتی قابل برداشته شدن است و از نظر مکانیکی نیز دقیقاً به همان شیوه بریس های فلزی مرسوم عمل می کند. البته همه بیماران نمی توانند کاندیدای خوبی برای استفاده از روش ارتودنسی نامرئیباشند.  ارتودنسی نامرئی، که کارآمدی آن به اثبات رسیده است، با بهره گیری از فناوری تصویربرداری ۳ بعدی ساخته می شود. .ارتودنسی نامرئی(ایویزیلاین) بسیار راحت است و چون در ساخت آن از فلز استفاده نمی شود، هیچ خراش یا زخمی داخل دهان ایجاد نمی شود. دیگر مزایای ارتودنسی نامریی و عدم استفاده از فلز یا سیم این است که بیمار معمولاً زمان کمتری را برای تنظیم ارتودنسی در مطب پزشک سپری می کند. با تقبل هزینه ارتودنسی نامرئی این امکان را برای بیمار فراهم می کند تا برنامه درمانی خود را از زمان شروع مشاهده و دنبال کند و وضعیت مرتب شدن دندان ها را با قبل مقایسه کند.

دیمون

یکی از جدیدترین سیستم های ارتودنسی روز دنیا با قابلیت باز و بسته شدن خودکار درب براکت ها است که به دلیل برخی مزایا ارتودنسی دیمون، اقبال زیادی نسبت به درمان ارتودنسی با آن در سراسر دنیا ایجاد شده است.

بهترین سن برای ارتودنسی چیست؟

اگرچه درمان به روش ارتودنسی در هر سنی می تواند به طور مؤثری انجام شود اما معاینه و ارزیابی های لازم برای این روش باید در حدود سن 7 سالگی انجام شود. هر چقدر روش ارتودنسی زودتر و در سنین پایین تری انجام گیرد، مشکل مربوطه سریع تر حل خواهد شد و احتمال موفق بودن درمان بیشتر خواهد بود.

در حال حاضر روش های درمانی مدت داری برای بیماران واقع در سنین 7 تا 11 سال وجود دارد که می تواند آثار و فواید چشمگیری را برای این افراد، به ویژه در صورتی که ناهنجاری های فک وجود دارد، به دنبال داشته باشد. استفاده از این روش ها می تواند در جلوگیری از بروز بعضی از بیماری های دهان و دندان و یا تشدید این بیماری ها نیز تأثیر زیادی داشته باشد. درمان این گونه از مشکلات و ناهنجاری های دهان و دندان در کودکانی که هنوز در سن رشد هستند، به ما امکان می دهد تا بهتر بتوانیم به نتایج مورد نظر خود دست پیدا کنیم. در واقع دستیابی به اغلب این نتایج در بزرگسالانی که استخوان های صورت و فک آنها به طور کامل رشد پیدا کرده است، ممکن است به سادگی امکانپذیر نباشد. علاوه بر آن، درمان زودهنگام در کودکان می تواند موجب ساده تر شدن درمان های دیگر در آینده و یا اصلاً رفع نیاز به چنین درمان هایی شود.

ارتودنسی در بزرگسالی

همان طور که گفته شد، ارتودنسی فقط مخصوص کودکان و نوجوانان نیست. در واقع بیش از 20 درصد از بیمارانی که از روش ارتودنسی استفاده می کنند، بزرگسالان هستند. پس هیچ کس به قدری مسن نیست که نتواند از روش ارتودنسی استفاده کند.

مشکلاتی که بزرگسالان برای درمان آن از ارتودنسی استفاده می کنند غالباً همان مشکلاتی است که در کودکان وجود دارد. خیلی از بزرگسالان هم این مشکلات را از زمان کودکی داشته اند اما تاکنون نتوانسته اند که برای درمان آن اقدام کنند. بعضی از این افراد هم در کودکی درمان هایی انجام داده اند، اما ممکن است به خاطر محدودیت ها و یا کمبودهایی که آن زمان از نظر کارآیی روش های ارتودنسی وجود داشته است، اکنون که به سن بزرگسالی رسیده اند نیاز به درمان های بیشتری داشته باشند.

ارتودنسی در زمان بارداری

برای زنان باردار بسیار مهم است که نه تنها از نظر ظاهری در وضعیت خوبی باشند، بلکه شرایط احساسی و روانی خوبی نیز داشته باشند. چراکه شرایط جسمی و روانی یک مادر باردار، تأثیر بسیار زیادی بر سلامت خود او و فرزندش خواهد داشت. نکات مهمی که باید قبل از اقدام به استفاده از روش ارتودنسی در زمان بارداری به آنها دقت کرد، عبارتند از:

1. بیماری‌ های لثه و پریودنتال ناشی از بارداری
2. تغییرات هورمونی در زمان بارداری که بر حرکت دندان ها تأثیر می گذارد.
3. چگونگی عادت به خوردن و جویدن غذا در زمان بارداری و تأثیر آن بر درمان های ارتودنسی
4. تأثیر مصرف داروهای مختلف در زمان بارداری و حرکت دندان ها

ارتودنسی دندان کودکان

باید توجه داشت که تغییر در موقعیت دندان ها و یا حتی فک، باعث می شود تا فرد به ارتودنسی دندان نیاز پیدا کند. حال اگر این نامرتبی دندان ها در کودکان اتفاق بیافتد، والدین باید آن ها را نزد پزشک برای ارتودنسی دندان کودکان ببریم.

ارتودنسی دندان چقدر طول می کشد؟

مراحل ارتودنسی ثابت و بریس های متحرک دندان معمولاً بین 6 تا 30 ماه زمان می‌برد و مدت آن به سن بیمار و شدت مشکلات ارتودنسی بستگی دارد.

متخصص ارتودنسی کیست؟

متخصص ارتودنسی، دندانپزشکی است که به طور خاص در زمینه تشخیص، پیشگیری و درمان ناهنجاری های دندانی و فکی تخصص دارد. این ناهنجاری ها می توانند شامل مواردی مانند شلوغی دندان ها، فواصل نامناسب بین دندان ها، جلو آمدگی یا عقب ماندگی فک، عدم تناسب بین اندازه دندان ها و فک و … باشند.

هدف متخصص ارتودنسی، مرتب کردن دندان ها و قرار دادن آنها در موقعیتی ایده آل است که علاوه بر زیبایی ظاهری، به بهبود عملکرد دهان و دندان نیز کمک می کند. با انجام ارتودنسی، جویدن غذا به طور صحیح، صحبت کردن واضح و تمیزکردن دندان ها آسان تر می شود و از بروز مشکلاتی مانند پوسیدگی دندان، بیماری لثه و ساییدگی دندان ها جلوگیری خواهد شد.

ابزارها و وسایل درمان ارتودنسی چیست؟

برنامه‌های درمانی ارتودنسی معمولاً شامل استفاده از یک ابزار مناسب است که بتواند دندان‌های شما را به آرامی به حالت صاف و مرتب در بیاورد. بریس‌ها، ردیف‌سازها، ریتینرها، هدگیر و براکت‌های شفاف و نامرئی، نمونه‌هایی از ابزارهای رایج در ارتودنسی هستند. برای دستیابی به نتایج مطلوب، لازم است در طول دوره درمان از این ابزارها به خوبی مراقبت شود. بهترین ارتودنتیست راهنمایی‌ها و دستورات خاصی را در مورد نحوه مراقبت از این ابزارها و نیز اقداماتی که باید در طول دوره درمان خود انجام دهید به شما ارائه می‌کند تا بهترین نتایج ممکن را از این روش بگیرید.

مزایای ارتودنسی دندان

ردیف و مرتب بودن دندان‌ها، مزایای بسیار زیادی به همراه دارد که از آن جمله می‌توان به امکان تمیز کردن راحت‌تر دندان‌ها، ارتقای بهداشت دهان و دندان، تکلم واضح و رسا و داشتن لبخند زیباتر اشاره کرد.

نتایج استفاده از روش‌های ارتودنسی می‌تواند برای هر فرد بسیار چشمگیر و قابل توجه باشد. لبخندهای زیبا، بهبود سلامت دهان و دندان و افزایش کیفیت زندگی برای اغلب افراد در هر سن و سالی، از مزایای استفاده از روش ارتودنسی می‌باشد. علاوه بر آن، می‌تواند نتایج بیشتر و تأثیرگذارتری هم داشته باشد که به هماهنگی و تعامل مناسب میان ما و شما در زمینه اقدامات مراقبت از ارتودنسی ثابت و بهداشت دهان و دندان بستگی خواهد داشت.

درمان ارتودنسی دندان چه ناهنجاری هایی را اصلاح می کند؟

مشکلاتی از قبیل جلو بودن فک بالایی، جلو بودن فک پایینی، شلوغی دندان ها، کج بودن دندان ها و یا هم ردیف نبودن آرواره ها می تواند در هر شخصی باعث ایجاد مشکلاتی در خوردن یا تکلم شود. در چنین مواردی توصیه می شود که با استفاده از روش های ارتودنسی، موقعیت دندان ها به تدریج تغییر داده شود تا به حالت صاف و ردیف در بیاید. از ارتودنسی می توان برای اهداف زیبایی در مورد اشخاصی که دوست دارند لبخند زیباتری داشته باشند، نیز استفاده کرد.

ردیف نبودن دندان ها یا آرواره ها مشکلی است که در هر شخص ممکن است به صورت مادرزادی وجود داشته و یا به مرور زمان در اثر آسیب دیدگی از ناحیه فک و یا رفتارهای نادرستی مانند مکیدن شست در دوران کودکی ایجاد شود. به هر حال این مشکل به هر دلیلی که پیش آمده باشد، آنچه که در مورد آن اهمیت دارد این است که بلافاصله تحت درمان قرار گیرد. چراکه مرتب نبودن دندان ها می تواند در دراز مدت باعث بروز مشکلات خطرناک تری از نظر سلامتی دهان و دندان برای شما شود. ارتودنسی کودکان یکی از روش های موجود برای درمان نامرتبی دندان کودکان می باشد.

در واقع اهمیت ارتودنسی به این دلیل است که ردیف نبودن دندان ها و یا ناهنجاری در شکل فک ها می تواند منجر به افزایش خطر پوسیدگی دندان و بروز بیماری های لثه شود. وضعیت نامناسب دندان ها باعث می شود که مسواک نتواند به راحتی به آنها برسد و یا کشیدن نخ دندان در آنها با درد همراه باشد و این موجب ضعف در بهداشت دهان و دندان به ویژه در قسمت هایی از دهان که این مشکلات وجود دارد، می شود و می تواند سلامت عمومی شما را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

ارتودنسی یک روش درمانی بسیار کارآمد و مؤثر است که می تواند برای اهداف زیر مورد استفاده قرار گیرد:

• درمان فاصله دار بودن دندان
• اصلاح وضعیت فک و دندان ها جهت اطمینان از ردیف بودن و موقعیت درست آنها
• صاف کردن دندان های کج
• بهبود عملکرد دهان (مانند قابليت جويدن غذا و تکلم)
• رفع مشکل عقب و جلو بودن فک ها

مشکلات عمده ترتيب دندان‌ها

شلوغی دندان‌ها

که یکی از مشکلات شایع در زمینه ارتودنسی می‌باشد. مشکل شلوغی دندان‌ها هنگامی به وجود می‌آید که فضای کافی برای رشد و نمو طبیعی دندان‌های دائمی وجود نداشته باشد.

انحراف فک به عقب یا جلو

منطبق نبودن فک بالا و پایین در هنگامی که دهان بسته باشد، اصطلاحاً با عنوان انحراف یا ناهم‌ ردیفی فک شناخته می‌شود. موارد شایع از این ناهنجاری شامل جلو بودن فک بالا یا اوربایت (که در اثر آن دندان‌های بالایی جلوتر از دندان‌های پایینی قرار می‌گیرند) و جلو بودن فک پایین اندربایت (که در اثر آن، دندان‌های پایینی جلوتر از دندان‌های بالایی قرار می‌گیرند)، کراس بایت و اپن بایت می‌باشد.

مشکلات زیبایی

یک دندان نامرتب می‌تواند زیبایی یک لبخند را به کلی از بین ببرد. مشکل چنین دندانی را می‌توان به سادگی و با دقت بالایی از طریق روش ارتودنسی برطرف کرد. علاوه بر آن، دکتر متخصص ارتودنسی می‌تواند به اصلاح شکل و ساختار لب‌ها، فک و صورت نیز بپردازند تا مشکلات زیبایی مربوط به این اجزاء نیز برطرف شود.

درد در مراحل ارتودنسی دندان

آیا ارتودنسی دندان درد دارد؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت: درد ناشی از بریس های ارتودنسی معمولاً از همان زمانی که این بریس ها برای اولین بار نصب می شوند، شروع نمی شود. فرایند نصب انواع ارتودنسی ثابت دندان نیز به خودی خود لزوماً درد و ناراحتی به همراه ندارد، هر چند ممکن است بعضی از افراد به شما بگویند که نصب بریس ها کار طولانی و آزاردهنده ای است. با این حال معمولاً درد و ناراحتی ناشی از نصب بریس ها و عوارض ارتودنسی دندان مدت زیادی طول نمی کشد و به فاصله کوتاهی بعد از آنکه این لوازم در جای خود قرار داده شد، درد آن برطرف می شود.

البته یک واقعیت را نباید فراموش کرد و آن اینکه در روش ارتودنسی ثابت تلاش مي شود تا دندان های شما در خلاف جهت قبلی رشد خود حرکت داده شوند و مسلماً این کار می تواند کمی درد به دنبال داشته باشد. اما حرکت دندان ها بسیار به آرامی و ملایمت انجام می شود و این گونه نیست که دندان های شما يک دفعه از یک جا به جای دیگر منتقل شوند و درد شديدی ايجاد کنند. دقت کنید که معمولاً عوامل دیگری غیر از حرکت خود دندان است که می تواند باعث بروز درد و ناراحتی برای شما شود.

بیشتر بخوانید : مراحل ارتودنسی 

سوالات متداول